به گزارش ایرنا زندگی – صدای دسته‌ی عزاداری کم‌کم نزدیک شد؛ همان دسته‌ی معروفِ محله. فقط یک کوچه مانده بود تا به موکب برسند. بچه‌ها با عجله، ظرف خرما را که خالی شده بود، دوباره پر کردند. صالح، که قد و هیکلش از بقیه بزرگ‌تر بود، شربتی را که مامان داخل خانه آماده کرده بود، آورد و روی میز گذاشت. کیان، لیوان‌های یکبار مصرف را با سرعت توی سینی می‌چید و صالح آن‌ها را یکی‌یکی پر می‌کرد.

کیان با لحنی آمیخته با ناامیدی گفت: «کاش از شربت ما بخورن… » مهسا هم مسئول گرفتنِ ظرف خرما جلوی عزاداران بود. موهای بلندش را با کش بسته بود تا گرما اذیتش نکند. امیرمهدی سینی شربت را برداشت و جلوی موکب ایستاد. پشت سر او، مهسا با ظرف خرما، و بعد از او ایلیا با بطری‌های آب خنک ایستاد. با سرعت، یک صفِ کوچکِ پذیرایی شکل گرفت.

وقتی هیات به کوچه رسید، عزاداران با دیدنِ موکب‌دارانِ کوچک برای لحظه‌ای مبهوت شدند. موکبی ساده و محقر، با چند پرچم سیاه روی دیوار و یک میز کوتاه جلوی آن. دلِ عزاداران نیامد که زحمات بچه‌ها را نادیده بگیرند. برای همین، با ایما و اشاره به هم فهماندند که بروند و شربت بگیرند.

نوحه‌خوان هم که متوجه بهم خوردنِ نظم صف شد، نوحه را قطع کرد و شروع به دعا خواندن برای پنج کودکِ موکب‌دار کرد. بچه‌ها از این‌که آن شب موکب‌شان رونق پیدا کرده بود، آن‌قدر خوشحال بودند که اشک توی چشم‌هایشان جمع شد. مادرهایشان توی حیاط خانه‌ی صالح جمع شده بودند. وقتی دیدند زحمات فرزندانشان نتیجه داده، اشکِ شوق می‌ریختند. ذوق می‌کردند و قربان‌صدقه‌ی بچه‌هایشان می‌رفتند. همان‌جا مادرها تصمیم گرفتند که از سال بعد، بی‌آنکه بچه‌ها را سؤال و جواب کنند، موکبِ بهتری برایشان آماده کنند؛ موکبی که در آن، عزادارانِ امام حسین (ع) پذیرایی شایسته‌تری شوند.

در روزهایی که کوچه‌ها و خیابان‌ها سیاه‌پوش می‌شوند و نوای یا حسین (ع) در فضا می‌پیچد، صحنه‌ای که دل هر رهگذری را گرم می‌کند، حضور فعال و پرشور کودکان در کنار بزرگ‌ترهاست؛ کودکانی که با دستان کوچک خود، پرچم می‌گیرند، شربت تعارف می‌کنند، آب خنک می‌دهند، یا نوحه‌خوانی کودکانه می‌کنند، اما پیامی بسیار بزرگ را منتقل می‌کنند: ادامه‌دار بودن راه حسین (ع).

حضور کودکان در مجالس عزاداری، تنها یک فعالیت نمادین نیست
بنا بر مشاهدات میدانی و گفت‌وگو با تعدادی از خانواده‌ها و خادمان هیات‌ها، بسیاری معتقدند حضور کودکان در مجالس عزاداری، تنها یک فعالیت نمادین نیست؛ بلکه یک نوع آموزش عملی در مسیر تربیت دینی و اجتماعی است. این حضور، فرصتی است برای انتقال ارزش‌هایی چون ایثار، محبت، خدمت به دیگران، وفاداری، و عشق به اهل‌بیت (ع) از نسلی به نسل دیگر.

️خانم قاسمی، یکی از مادران فعال در هیات محله، در گفت‌وگو با خبرنگار ما گفت: «وقتی بچه‌ها با عشق وارد فضای عزاداری می‌شوند، دلبستگی پیدا می‌کنند و از همان بچگی یاد می‌گیرند که امام حسین فقط یک اسم نیست، بلکه یک راهه؛ راهی برای دفاع از حق، کمک به مظلوم و ایستادن پای حقیقت.

کودکانی که در این فضاها فعالیت می‌کنند، علاوه بر رشد روحی، مهارت‌هایی چون کار گروهی، مسئولیت‌پذیری و ارتباط مؤثر با مردم را نیز تجربه می‌کنند. از چیدن استکان‌های چای گرفته تا نظم‌دادن به صف‌ها یا خواندن اشعار مذهبی، همه‌وهمه تبدیل به فرصتی برای پرورش شخصیت اجتماعی و ایمانی آن‌ها می‌شود.

حضور کودکان در مراسم عزاداری، نه تنها استمرار فرهنگ عاشورا را تضمین می‌کند، بلکه باعث می‌شود این فرهنگ، با شور و طراوت نسل جدید، زنده‌تر و اثرگذارتر باقی بماند.

در دنیایی که ارزش‌ها گاه به فراموشی سپرده می‌شوند، این حضور، چراغی است که هم به دل کودک نور می‌دهد و هم به آینده جامعه.»

تربیت حسینی: کودکان در مسیر ارزش‌ها
حضور کودکان در عزاداری امام حسین (ع) تأثیرهای عمیق و ماندگاری در تربیت، شخصیت و نگاه آن‌ها به زندگی و ارزش‌ها دارد. در ادامه به برخی از مهم‌ترین آثار این حضور بر نسل آینده اشاره می‌شود:

– انتقال مفاهیم دینی و فرهنگی به شیوه‌ای عاطفی و عملی : کودکان در فضای عزاداری، مفاهیمی چون ایثار، شجاعت، ظلم‌ستیزی، وفاداری و محبت به اهل‌بیت (ع) را نه فقط با گوش شنیده، بلکه با دل حس می‌کنند. این تجربه عاطفی، تأثیرگذارتر از آموزش‌های نظری است و تا سال‌ها در ذهن و جان کودک باقی می‌ماند.

-تقویت هویت دینی و تعلق به جامعه‌ مذهبی : وقتی کودک خود را بخشی از یک هیات یا مراسم حسینی می‌بیند، احساس هویت، تعلق و مسئولیت اجتماعی در او شکل می‌گیرد. او یاد می‌گیرد که عضوی از یک خانواده‌ بزرگ مذهبی و فرهنگی است که هدف مشترکی دارد: زنده نگه‌داشتن راه حق.

– پرورش روحیه خدمت و مسئولیت‌پذیری ‌:فعالیت‌هایی مثل چای‌دادن، نظم‌دادن به صف، تعارف خرما یا حمل پرچم باعث می‌شود کودکان احساس ارزشمندی و اثرگذاری پیدا کنند. این مسئولیت‌های کوچک، مقدمه‌ای است برای مسئولیت‌های بزرگ‌تر در آینده.

-آموزش غیرمستقیم مهارت‌های فردی و اجتماعی : کودکان در فضای عزاداری، مهارت‌هایی چون کار گروهی، نظم، ادب، ارتباط با بزرگ‌ترها، همدلی و صبوری را به‌طور طبیعی و غیررسمی تمرین می‌کنند. این مهارت‌ها در رشد اجتماعی و شخصیتی آن‌ها نقش مهمی دارد.

– مانع از فراموشی ارزش‌های عاشورایی در نسل‌های بعد : با حضور کودکان در مراسم عزاداری، فرهنگ عاشورا نه‌تنها حفظ می‌شود، بلکه با زبان و سبک نسل جدید پیوند می‌خورد و تضمین می‌شود که پیام امام حسین (ع) در دل‌ها زنده بماند.