به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، با برقراری آتش‌بس در غزه، خاورمیانه در آستانه مرحله‌ای تازه از تحولات سیاسی و دیپلماتیک قرار گرفته است؛ مرحله‌ای که در آن بحث احیای توافق ابراهیم و احتمال پیوستن کشورهای تأثیرگذاری چون عربستان سعودی بار دیگر به محور توجهات بازگشته و می‌تواند توازن جدیدی از روابط در منطقه رقم بزند. در این میان لزوم توجه ایران به دیپلماسی پویا و فعال در مناسبات منطقه‌ای موضوعی است که مورد توجه تحلیلگران قرار گرفته است.

با توجه به شکست مکرر طرح‌های صلح و نادیده‌گرفتن حقوق ملت فلسطین، آینده خاورمیانه به کدام سو خواهد رفت؟ آیا تداوم سیاست‌های مبتنی بر زور و حمایت یک‌جانبه از اسرائیل، منطقه را به سوی درگیری‌های گسترده‌تر سوق می‌دهد یا روند جدید مقاومت می‌تواند موازنه قدرت و معادلات سیاسی خاورمیانه را دگرگون سازد؟

اجلاس‌های بسیاری در سال‌های گذشته برگزار شده است؛ از جمله اجلاس مادرید که در آن همه کشورها گرد هم آمدند تا مسئله فلسطین را حل کنند، اما موفق نشدند. حتی در توافق اسلو نیز که شخص عرفات با هدف پایان دادن به مسئله فلسطین وارد مذاکره شد، نتیجه‌ای حاصل نشد. علت اصلی این ناکامی‌ها، نادیده گرفته شدن حقوق مردم فلسطین، از جمله حق تعیین سرنوشت و آزادی سرزمین‌های اشغالی بود.

وقتی حقوق ملت‌ها نادیده گرفته می‌شود و با زور، خشونت و تجاوز وحشیانه در برابر اراده آنان ایستادگی می‌کنند، هیچ طرح و توافقی به نتیجه نمی‌رسد. امروز هم دیدیم که اجلاس اخیر بیشتر شبیه یک سیرک سیاسی بود؛ آقای ترامپ چند جمله گفت و همه چیز تمام شد. اما واقعیت میدان چیز دیگری است. آن‌که می‌تواند سرنوشت را تعیین کند، خود مردم‌اند. همان مردمی که دو سال تمام در برابر همه جنایات ایستادند. کسانی که گروگان‌ها را آزاد کردند، نه دولت‌ها، بلکه حماس بود که در میدان مقاومت کرد و در نهایت آمریکا و اسرائیل را وادار به مذاکره با خود ساخت.

دلیل این پایداری روشن است: این مردم هستند که با اراده و صلابت خود، حماس را در میدان نگه می‌دارند، نه برعکس. خاورمیانه از گذشته تا امروز گرفتار سیاست‌های غلط رژیم صهیونیستی و حمایت بی‌قید و شرط آمریکا بوده است. تا زمانی که این سیاست تغییر نکند و به سمت واقع‌گرایی نرود، اوضاع همین خواهد بود و مقاومت روزبه‌روز نیرومندتر می‌شود.

روزی همین مردم مظلوم کرانه باختری با سنگ در برابر سربازان اسرائیلی ایستادگی می‌کردند، اما امروز پس از دو سال جنگ، ارتش بسیار مجهز و قدرتمند اسرائیل را درمانده کرده‌اند. این روند ادامه خواهد داشت و موجی که شکل گرفته، اجازه نخواهد داد بار دیگر حق مردم فلسطین نادیده گرفته شود. به همین دلیل این طرح‌های صلح، از همان آغاز در نطفه شکست می‌خورند.

آیا ممکن است در فضای پس از دو سال نسل‌کشی مردم غزه و در حالی که شاهد بیداری بیش از پیش ملت‌های منطقه هستیم، بار دیگر موضوع توافق ابراهیم در دستور کار رهبران غرب آسیا قرار بگیرد؟

جنایت‌های دو سال گذشته چنان سنگین بوده که دهه‌ها طول می‌کشد تا مردم منطقه و جهان آن را فراموش کنند. تنها در این مدت، بیش از بیست تا سی هزار کودک کشته شده‌اند؛ کدام انسان با وجدان و شرافت می‌تواند چنین فجایعی را نادیده بگیرد؟ در حالی که رژیم صهیونیستی همچنان با تشکیل دولت فلسطینی مخالفت می‌کند، حتی کشورهایی چون عربستان سعودی نیز در مسیر سازش با تل‌آویو دچار تردید شده‌اند.

در این مسیر الویت و دستور کار سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران چه باید باشد؟

در چنین شرایطی، سیاست خارجی ایران باید با در نظر گرفتن واقعیت‌های منطقه‌ای و بر پایه عقلانیت و تأثیرگذاری عمل کند. جمهوری اسلامی ایران تاکنون سیاستی روشن و ثابت را دنبال کرده و بر اساس اصول «عزت، حکمت و مصلحت» از ملت‌های مظلوم، به‌ویژه مردم فلسطین، حمایت کرده است؛ حمایتی مالی، معنوی و کاملاً مشروع از منظر قوانین بین‌المللی. مطابق عرف جهانی، هرگاه ملتی مورد تجاوز قرار گیرد، حمایت از آن ملت، امری قانونی و انسانی است.

ایران همواره کوشیده است تا با توان و امکانات خود در کنار مردم فلسطین بایستد؛ چراکه این یک وظیفه انسانی و اخلاقی است. تا زمانی که اشغال ادامه دارد، مقاومت نیز ادامه خواهد داشت. نمی‌توان انتظار داشت در سرزمینی که اشغال شده، آرامش و امنیت برقرار شود. همان‌طور که در نمونه تاریخی آفریقای جنوبی، اقلیت سفیدپوست نتوانستند بر اکثریت سیاه‌پوست حکومت کنند.

از نگاه جمهوری اسلامی ایران، صلح و ثبات پایدار در منطقه تنها زمانی برقرار می‌شود که به ریشه اصلی مسئله، یعنی حق مسلم مردم فلسطین در تعیین سرنوشت، بازگشت آوارگان و تشکیل دولتی واحد پرداخته شود؛ دولتی که در آن مسیحیان، مسلمانان و یهودیان بومی فلسطین در کنار هم زندگی کنند. این طرحی است که ایران سال‌هاست بر آن تأکید دارد و به نظر می‌رسد در نهایت، حل مسئله فلسطین جز با بازگشت به همین طرح ممکن نخواهد بود.